Maria Gleń (Krasnystaw)
(1933-2019)
twórczyni ludowa: plastyka obrzędowa i zdobnicza, poezja, wycinankarstwo
Klub Twórców Ludowych
Stowarzyszenie Twórców Ludowych
Pisanie wierszy i piosenek rozpoczęła już jako 11-12 letnia dziewczynka. Debiutowała wierszem Dąb w „Zarzewiu” (1965). Jej spuścizna literacka stanowi przykład samorodnego talentu poetki ludowej. Pisanie wierszy, stanowiło dla niej promyk radości w chwilach odpoczynku po ciężkiej pracy w gospodarstwie. Upodobała sobie zwłaszcza lirykę refleksyjną, religijną, patriotyczną i okolicznościową. W jej twórczości wyraźnie widać miłość do Boga, Ojczyzny, człowieka jak i przyrody. Gdy zachwycała się przyrodą widać było jej radość, zaś gdy pisała o najbliższych (rodzicach i babci, których straciła w dzieciństwie) płynęły strofy pełne tęsknoty i zadumy.
Jej wiersze są proste, bez wyszukanych figur poetyckich i nadmiernych środków artystycznego wyrazu, ale za to niezwykle autentyczne. Bijąca z nich szczerość sprawiała, że były przychylnie odbierane zarówno przez czytelników jak i krytyków literackich. Twórczość prozatorska M. Gleń opiera się z kolei na ustnych przekazach z jej rodzinnej miejscowości, bezpośrednio odwołujących się do lokalnej tradycji folklorystycznej. Spod jej pióra wyszły opowiadania wierzeniowe, gawędy oraz bajki dla dzieci. Tworzyła również formy satyryczne w postaci: złotych myśli, fraszek i aforyzmów.
W konkursach i turniejach literackich otrzymała szereg nagrodami. Była m.in. laureatką Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Jana Pocka czy Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Sabiny Derkaczewskiej.
W dorobku twórczym poetka zostawiła po sobie kilkanaście autorskich tomików, m. in.: Serce oddałam wioskom (Lublin 1979), Gdzie jaskółcze gniazda (Lublin 1993), Z poezją przez życie (Lublin 1994), Słowa jasne jak słońca promienie (Lublin 2001), W moim ogrodzie (Lublin 2004), Zostałeś w naszych sercach (Lublin 2005), Moje dni to złota księga (Lublin 2009), Trzeba zbierać wspomnienia (Lublin 2013).
Pierwsze wycinanki wykonywała pod okiem babci, która nie tylko wycinała, ale i malowała pięknie pisanki. Maria Gleń brała udział w niezliczonych kiermaszach, przeglądach, festiwalach czy konkursach na sztukę ludową. W ramach Przeglądu Twórczości Ludowej organizowanego w Krasnymstawie otrzymała szereg nagród w kategorii koronkarstwo. Jej prace z plastyki obrzędowej znajdują się w kilkunastu krajach, m. in. we Francji.
Śpiewała w Kapeli Ludowej z Małochwieja Małego (odeszła z zespołu w 1976 r.). Realizowano o niej audycje radiowe i telewizyjne, pisano w wielu dziennikach, czasopismach regionalnych i ogólnopolskich.
Pełniła szereg ważnych funkcji społecznych, przez trzy kadencje była sołtyską w Zakręciu tam też założyła i przez siedemnaście lat przewodniczyła Kołu Gospodyń Wiejskich. Była radną Miejskiej Rady Narodowej w Krasnymstawie. Należała do Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Chełmskiej, wchodziła w skład Prezydium Rady Krajowej Sceny Ludowej oraz współpracowała z Towarzystwem Wiedzy Powszechnej. Była współzałożycielką Międzywojewódzkiego Klubu Pisarzy Ludowych, który w 1968 r. przekształcił się w Stowarzyszenie Twórców Ludowych. W Zarządzie Głównym STL przez trzy kadencje pełniła funkcję wiceprezesa. W 1971 r. założyła Klub Twórców Ludowych w Krasnymstawie. Należała również do grona założycieli audycji Polskiego Radia „Kiermasz pod kogutkiem”, której przez długie lata była korespondentką.
Otrzymała wiele odznaczeń, do najważniejszych z nich należą:
„Order Serca-Matkom Wsi”
Brązowy Krzyż Zasługi
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski „Polonia Restituta” (1985)
Nagroda im Jędrzeja Cierniaka za popularyzację obrzędów ludowych (1978)
Nagroda im. Oskara Kolberga (kat. II pisarstwo ludowe) (1997)
Odznaka Honorowa „Za zasługi dla Lubelszczyzny”
Odznaka za zasługi dla miasta Krasnystaw „Złote Karpie” (1999)
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008)
Laureatka powiatowej nagrody „Kultura 2010” w kategorii „Twórca Kultury”
Honorowa Odznaka „Zasłużony dla Kultury Polskiej” 2014
Galeria
